ویژگی های بهترین ضد آفتاب
اغلب مردم کرم های ضد آفتاب را با SPF می شناسند، در صورتی که SPF تنها نشان دهنده ی محافظت در برابر UVB است، و مهم تر از آن محافظت در برابر UVA است. محصولات ضد آفتاب که اکثرا به شکل کرم هستند و گاهی به شکل اسپری یا رول نیز دیده می شوند، از مهم ترین و ضروری ترین ترکیبات مراقبت از پوست به حساب می آیند.
یک کرم ضد آفتاب خوب نه تنها در زیبایی فرد تاثیر به سزایی دارد، بلکه به عنوان یک عامل بسیار قوی پیشگیری کننده از بیماری های خطرناک پوستی از جمله انواع سرطان و ملانوما، عمل می کند. همچنین، جالب است بدانید مصرف برخی داروها باعث حساسیت پوست به اشعه های آفتاب می شوند، به همین منظور استفاده از ضدآفتاب مناسب می تواند مانع بروز عوارض جانبی این داروها، مثلا داروی سیپروفلوکساسین گردد.
یک ضد آفتاب خوب چه ویژگی هایی دارد؟
از فواید استفاده از ضدآفتاب ها می توان به جلوگیری از ایجاد چین و چروک در پوست، جلوگیری از بروز لک و تیرگی و همچنین پوشاندن ظاهری بعضی نواقص پوست اشاره کرد. به طور معمول، انسان برهه ای از زمان در طول روز را در معرض نور آفتاب قرار می گیرد که مدت این بازه با توجه شرایط محل زندگی و شغل افراد، متفاوت است. به عنوان مثال فردی که می بایست برای رسیدن به محل کار یا تحصیل خود فاصله ای طولانی را طی کند، یا شرایط کاری آن به گونه ای است که باید ساعات طولانی را در معرض نور خورشید قرار گیرد پس بیشتر در معرض خطر هست.
در ضمن از پشت شیشه یا به طور مستقیم در معرض نور خورشید بودن، تفاوت چندانی در ایجاد چین و چروک و سرطان زایی توسط اشعه خورشید ندارد و در هر صورت اشعه اثر مخرب خود را بر روی پوست می گذارد. در شرایطی مانند برف، علاوه بر اشعه مستقیم خورشید، مقدار زیادی اشعه از سطح برف نیز بازتاب می شود و آفتاب سوختگی و دیگر مضرات اشعه خورشید را چند برابر می کند. استفاده از یک کرم ضد آفتاب خوب می تواند تا حد زیادی خطرات ناشی از نور آفتاب که ممکن است برای پوست مضر باشد را کاهش دهد.
البته نباید نور خورشید را صرفا از دید مضر بودن دید، چرا که فواید بی شماری دارد از قبیل: سنتز ویتامین D ، تنظیم چرخه خواب و بیداری(سیرکاردین) که نتیجه ی آن کاهش اختلالات خواب و افسردگی است. در هر صورت برای جلوگیری از آسیب اشعه های مضر خورشید بر پوست، باید از ضد آفتاب ها استفاده کرد.
قبل از پرداختن به مبحث ضد آفتاب ها، لازم است اطلاعاتی درباره اثرات نور خورشید بر پوست و لزوم مصرف از یک کرم ضد آفتاب خوب را مورد بررسی قرار دهیم. نور خورشید از طیفی از امواج تشکیل شده است که محدوده اشعه UV یا یو وی (400 تا 100)، به دلیل خطراتی که دارد برای ما از اهمیت بیشتری برخوردار است.
اثرات نور UV-A بر پوست:
- _پیر پوستی
- _چین و چروک
- _برنزه شدن
- اثرات نور UV-B بر پوست
- _آفتاب سوختگی
- _تخریب سیستم ایمنی
- _آب مروارید
- _سرطان پوست
تولید ویتامین D در پوست ( UV-B از شیشه عبور نمی کند پس آفتاب پشت پنجره تاثیری بر روی تولید ویتامین D ندارد) در نتیجه توضیحات داده شده، پس هدف از استفاده کرم های ضد آفتاب، جلوگیری از عوارض نور UV-A و UV-B است. قطعا سوالی که اینجا پیش می آید این است که چگونه می شود از مزیت تولید ویتامین D در بدن که توسط برخورد نور UV-B به سطح پوست است استفاده کرد در حالی که دچار عوارض آن نشد؟؟؟
در پاسخ به سوال بالا باید توضیح مختصری درباره ی پارامتر UV index بدهیم. این پارامتر رابطه مستقیمی با شدت نور UV دارد، هر چه این پارامتر بالاتر باشد پوست و چشم باید محافظت بیشتری نسبت به نور خورشید بشود.
برای درک بهتر مطلب فرض کنید UV index شهری 6 باشد، به این معنا است که پوست بدون هیچ محافظت اگر بیشتر از 30 دقیقه در معرض نور خورشید قرار بگیرد دچار آفتاب سوختگی و عوارض UV می شود، پس این فرد کمتر از 30 دقیقه فرصت دارد نور خورشید دریافت کند و در نهایت ویتامین D در بدنش تولید شود. این تاثیر فقط ناشی از همان 5% اشعه UVB است.
در بعضی از اپلیکیشن های پیشبینی وضعیت هوا، می توانید درجه UV را نیز مشاهده کنید که براساس عدد یا شدت نوشته شده است:
- 0-2 Low
- 3-5 Moderate
- 6-7 High
- 8-10 Very High
- +11 Extreme
اول، ضدآفتاب باید دارای SPF مناسبی باشد:
SPF به معنای عامل محافظت از پوست در برابر پرتوی فرابنفش نوع B نور خورشید UVB است. عدد SPF نشان می دهد که با استفاده از این ضدآفتاب تا چه مدتی می توانیم ریر نور خورشید بمانیم بدون اینکه پوستمان آفتاب سوخته شود. به طور مثال، اگر فرض کنیم که ۱۰ دقیقه طول می کشد تا پوستمان در حالت عادی در معرض نور خورشید آفتاب سوخته شود، با استفاده از ضدآفتابی که دارای SPF 15 است می توانیم ۱۵۰ دقیقه یعنی دو ساعت و نیم زیر نور آفتاب بمانیم. (۱۰×۱۵ = ۱۵۰) بعد از آن ضدآفتاب را باید تجدید کنیم.
برای بسیاری از افراد ضدآفتاب با SPF 15 مناسب تر است. اما افرادی که پوست بسیار روشنی دارند، در خانوادهشان سابقه ی ابتلا به سرطان پوست وجود دارد یا به بیماری هایی مثل لوپوس که پوست را در برابر نور خورشید حساس تر می کند مبتلا هستند، باید از SPF 30 و بالاتر استفاده کنند.
نکته ی مهمی که درباره عددSPF وجود دارد این است که هر چه این عدد بالاتر باشد به معنای بهتر بودن ضدآفتاب نیست. یعنی برخلاف چیزی که تصور می شود، قدرت محافظتی SPF 30 دو برابر قدرت محافظتی SPF 15 نیست. اگر SPF 15 می تواند ۹۳٪ از پرتو UVB را دفع کند، SPF 30 می تواند ۹۷٪ از پرتو UVB را دفع کند. این نشان دهنده ی جزئی بودن تفاوت بین آن ها است. واقعا ضرورتی ندارد که SPF بیشتر از ۵۰ و ۶۰ را خریداری کنید.
دوم، ضدآفتاب باید حاوی آنتی اکسیدان باشد:
نور خورشید با مقادیر بسیار زیادی از رادیکال های آزاد که DNA سلول های پوست را تخریب می کنند به پوست آسیب می رساند و روند پیری پوست را بیشتر از هر عامل دیگری سرعت می بخشد. آنتی اکسیدان ها ترکیباتی هستند که با رادیکال های آزاد مقابله می کنند. برخی از آنتی اکسیدان ها مثل ویتامین C و ویتامین E با کمک ترکیبات موجود در کرم ضد آفتاب می توانند در برابر نور خورشید از پوست محافظت کنند. نوعی جلبک قرمز حاوی ترکیبات ضد پرتو فرابنفش موسوم به اسید های آمینه مایکوسپورین است که پرتو UVA را جذب می کند و استفاده از آن در ضد آفتاب ها بسیار مؤثر است.
سوم، ضدآفتاب ضد تعریق و ضد آب وجود ندارد:
در بعضی از مواقع روی ضد آفتاب ها برچسب ضد تعریق یا ضد آب می بینیم. سازمان غذا و داروی آمریکا FDA مدتی پیش در روند به روز رسانی استاندارد های جدید به تولید کنندگان ضدآفتاب اعلام کرد که استفاده از این برچسب ها در ضدآفتاب ممنوع است و فقط می توانند از برچسب (مقاوم در برابر آب یا واتر رزیزستنس) استفاده کنند.
چهارم، ضدآفتاب باید در برابر طیف وسیعی از پرتو های فرابنفش از پوست محافظت نماید:
تا همین یکی دو سال پیش، عدد SPF را مبنای انتخاب یک ضدآفتاب خوب می دانستند. اما مطالعات و تحقیقات انجام شده نشان می دهد کهSPF فقط برای محافظت از پوست در برابر UVB است و نمی تواند مانع رسیدن پرتو UVA به پوست شود. پرتو UVA یکی از انواع پرتوهای فرابنفش است که از طریق نور خورشید به پوست وارد می شود و برخلاف پرتو UVB، حتی از شیشه های منزل هم عبور می کند. هرچه به مدت طولانی تری در معرض نور خورشید قرار بگیریم UVA بیشتری وارد پوستمان می شود. این موضوع احتمال آسیب دیدن DNA سلول های پوست، هایپرپیگمنتیشن، چین وچروک، کاهش خاصیت کشسانی پوست و ابتلا به انواع سرطان پوست از جمله خطرناک ترین آن ها یعنی ملانوما را افزایش می دهد.
یک ضدآفتاب خوب باید از پوست در برابر طیف وسیعی از پرتو های فرابنفش محافظت کند و توانایی پوشش دهی محدوده ی۳۲۰ تا ۴۰۰ نانومتر برای UVA و محدوده ی۲۹۰ تا ۳۲۰ نانومتر برای UVB را داشته باشد.
کرم ضد آفتاب برای برخی از پوست:
_کرم ضد آفتاب برای پوست های چرب:
این نوع پوست مشکل دارترین پوست ناشی از چربی است. به خصوص در بینی، گونه ها و پیشانی است. چهره ضخیم، چرب، براق، درشت به نظر می رسد و در تابستان دارای منافذ بزرگ و آکنه است.
برای پوست های چرب، فرمولاسیون SPF مبتنی بر آب می تواند بهترین باشد. این فرمول روی پوست اثر خشکی ایجاد می کند و کاری می کند، پوست گریس مانند به نظر نرسد. علاوه بر این، این فرمول ها باعث تأثیر خنک کنندگی بر روی پوست می شود، التهاب های به وجود آمده را آرام می کند.
افراد دارای پوست حساس باید از کرم ضد آفتاب دارای اکسید روی خالص استفاده کنند. استفاده از کرم ضد آفتاب دارای عنصر اکسید روی، منجر به تحریک و یا حساسیت پوستی در این افراد نمی شود.
_ضد آفتاب برای پوست خشک:
پوست خشک دارای سطح پایین چربی پوست است که حساس شدن آن را آسانتر می کند. به علت عدم توانایی حفظ رطوبت، پوست این افراد خشک به نظر می رسد. این افراد بعد از حمام یا شستشو احساس ناراحتی و سفتی در پوست خود می کنند مگر اینکه از یک کرم یا مرطوب کننده استفاده کنند.
مرطوب کننده های دارای SPF انتخاب خوبی برای پوست های خشک هستند. هنگام انتخاب یک ضدآفتاب، به یاد داشته باشید که لایه ضخیمی از آن برای محافظت از نور خورشید مورد نیاز است. لوسیون با SPF بالاتر باعث می شود پوست شما مرطوب تر شود.
مرطوب کننده های مختلفی در کرم های ضد آفتاب ارائه می شوند. مثل روغن، لانولین و سیلیکون. کرم های ضد آفتاب مرطوب کننده در قالب لوسیون، کرم و پماد فرموله شده اند. از این رو، به دنبال این شرایط در برچسب های کرم های ضد آفتاب باشید. باور کنید که استفاده از یک کرم ضد آفتاب خوب بیشتر از روش هایی مانند بوتاکس پوست صورت شما را بهتر نشان می دهد.
برای افراد مبتلا به ملاسما، بیماری مرتبط با سرطان پوست، یا افرادی که پوستی متعادل دارند، کرم ضد آفتاب با SPF 30 توصیه می شود که روزانه برای حفاظت بیشتر مورد استفاده قرار گیرد.
_ضدآفتاب برای پوست جوش دار:
بیماران مبتلا به آلرژی پوست یا دارای شرایطی مانند آکنه یا روزشیا، باید از محصولات حاوی مواد نگهدارنده یا عطر، و همچنین حاوی PABA یا oxybenzone اجتناب کنند.
موادی که کمترین احتمال ابتلا به واکنش های پوستی را دارند همان کرم های ضد آفتاب فیزیکی هستند و همچنین داروهایی که ضد التهاب ساخته می شوند. بیماران مبتلا به آلرژی پوست نیز باید از کرم های ضد آفتاب حاوی الکل اجتناب کنند. با این حال، بیماران مبتلا به آکنه ممکن است فرمول های ژلی را پیدا کنند که معمولا حاوی الکل باشد، ولی خشک تر بوده و احتمال کمتری برای حساسیت در برابر آکنه ایجاد کند.
بیماران مبتلا به آکنه باید از کرم های ضد آفتاب چرب دوری کنند، از آنجایی که ممکن است موجب تشدید التهاب شوند؛ ضدآفتاب هایی که فیلتر UVB دارند، دارای ترکیب سبک تر بوده و چربی کمتری از اکثر کرم های ضد آفتاب شیمیایی دارند.
از آنجایی که برخی از داروهای ضد آکنه حساسیت به خورشید را افزایش می دهند، مصرف کنندگان آن ها بیشتر در معرض آفتاب سوختگی و آسیب های پوستی قرار دارند. لذا حفاظت روزانه آفتاب بسیار مهم است
از این ضد آفتاب ها استفاده نکنید!
برخی از ضد آفتاب ها به صورت پودری و یا اسپری هستند که بهتر است از آن ها دوری کنید و از آن ها استفاده نکنید. متخصصان می گویند ذرات پودر و یا اسپری ممکن است از راه استنشاق وارد دستگاه تنفسی انسان شده و خطرهایی را برای سلامت فرد به وجود آورند.
برخی از محصولات دارای موادی هستند که برای سلامت انسان مضر هستند، مثلاً شکلی از ویتامین آ به نام رتینیل پالمیتات و اکسی بنزون در بعضی محصولات می توانند برای شما خطر داشته باشند، بنابراین بهتر است از کرم های ضدآفتابی که دارای این مواد هستند، استفاده نکنید.
رتینیل پالمیتات به عنوان یک ماده ضد چروک و تثبیت کننده در محصولات به کار می رود و اکسی بنزون هم یک ترکیب فعال است که در بسیاری از ضد آفتاب ها وجود دارد و می تواند اثر هورمون استروژن را در بدن تقلید کند.
متخصصان معتقدند به جای این ها بهتر است از ضد آفتاب هایی استفاده کنید که از زینک و تیتانیوم برای جلوگیری از نفوذ اشعه خورشید به پوست استفاده می کنند. البته گروهی دیگر از متخصصان هم معتقدند برای اینکه اکسی بنزون بتواند برای انسان خطر ایجاد کند، لازم است که انسان ۳۴ سال هر روز، از فرق سر تا نوک شست پای خود را ضد آفتاب بمالد تا اکسی بنزون بتواند تاثیری مانند آنچه که بر موش های آزمایشگاه داشته بر انسان بگذارد.
اما چطور بفهمیم ضدآفتابی که می خریم این ویژگی ها را دارد؟
فقط کافی است علاوه بر SPF به ترکیبات موجود در ضدآفتاب که روی برچسب آن ذکر شده است دقت کنیم. به طور مثال ، ضدآفتابی که از پوست در برابر پرتو UVA محافظت می کند باید یکی از ترکیبات زیر را داشته باشد:
- زینک اکساید
- دیاکسید تیتانیوم
- آووبنزن
- اکسی بنزن (یا بنزوفنون)
- دیاکسی بنزن
- اکامسول
- سالیسو بنزن
یکی از مهم ترین نکاتی که در هنگام خرید باید به آن توجه کنیم این است که فهرست ترکیبات فوق ممکن است در هر ضدآفتابی نوشته شده باشند و اصلا هم در آن موجود نباشند. به همین خاطر بسیار مهم است که از برند های شناخته شده و سایت ها و فروشگاه های معتبر خریداری کنید.
چگونه از ضد آفتاب استفاده کنیم؟
پانزده دقیقه قبل از قرار گرفتن در معرض آفتاب، از ضد آفتاب استفاده کنید تا با کمک دمای بدنتان به صورت نامحسوس کمی از پایه کرم روان شده و به طور کامل پوستتان را پوشش دهد.
حتما هر دو ساعت، کرم را از پوست خود پاک کرده و دوباره آن را تجدید کنید. زیرا این ترکیبات شیمیایی اگر طولانی مدت روی پوست بمانند، مواد سمی تولید کرده و باعث آسیب به پوست و چین و چروک می شوند. اگر از کرم یا ترکیب دیگری استفاده می کنید، حداقل 20 تا 30 دقیقه پس از آن از ضد آفتاب استفاده کنید تا خارجی ترین لایه ضدآفتاب باشد.
در صورتی که ضدآفتاب شما در برابر آب مقاوم باشد، اگر عرق کنید یا در آب فعالیت کنید، ضد آفتاب تا 40 دقیقه بر روی پوستتان باقی می ماند. درصورتی که محصول شما شدیدا در برابر آب مقاوم باشد، این زمان به 80 دقیقه افزایش می یابد.
قانون تی اسپون (the teaspoon rule) در استفاده از کرم ضد آفتاب:
teaspoon به معنای قاشق چایخوری می باشد اما سایز قاشق چایخوری در خارج از ایران، همانند قاشق مرباخوری در ایران است. پس به طور خو دجوش می توانیم به آن قانون قاشق مرباخوری بگوییم.(این روش صرفا برای دانستن مقدار حدودی میباشد و نیاز نیست به طور واقعی از قاشق استفاده کنید.)
این قانون مقدار استاندارد برای پوشش دادن پوست را بیان می کند؛
- نصف قاشق مرباخوری برای صورت.
- نصف قاشق مرباخوری برای گردن.
- نصف قاشق مرباخوری برای هر بازو.
- یک قاشق مرباخوری برای هر پا.
- یک قاشق مرباخوری برای جلوی بدن.
- یک قاشق مرباخوری برای پشت بدن.
ویتامین D و ضد آفتاب ها:
در صورتی که به طور شدید و سختگیرانه ای نیاز به استفاده ی همیشگی از ضدآفتاب ها دارید، احتمال کاهش ویتامین دی در شما وجود دارد. اما جای نگرانی نیست و شما به راحتی می توانید تحت نظر پزشک از مکمل های ویتامین D (مثل پرل، کپسول،قرص، آمپول وغیره) استفاده کنید و همچنان از پوست خود به درستی محافظت کنید.
آیا استفاده از کرم ضد آفتاب در کودکان مجاز است؟
طبق نظر آکادمی متخصصین اطفال آمریکا، نباید از محصولات ضدآفتاب در نوزادان کمتر از شش ماه استفاده کرد. با این حال در صورت عدم وجود لباس مناسب و سایه کافی، استفاده از مقدار کمی از ضدآفتاب مناسب بر روی محدوده کوچکی از بدن امکان پذیر است. با توجه به اینکه پوست نوزاد ضخامت و کارایی پوست یک فرد بالغ را ندارد، محصول ضد آفتاب مورد استفاده باید برای پوست و چشمان نوزاد تحریک کننده نباشد و حداقل پتانسل حساسیت زایی را داشته باشد.
ضد آفتاب های فیزیکی و یا غیر ارگانیک مانند زینک اکساید یا تیتانیوم دی اکساید، به صورت امولسیون با پایه روغنی، نسبت به ضد آفتابهای شیمیایی یا ارگانیک، برای نوزادان و کودکان ارجح هستند. زیرا ضدآفتاب های فیزیکی، طیف وسیعی از اشعه آفتاب را فیلتر کرده و در عین حال میزان تحریک کنندگی، حساسیت زایی و نفوذ به پوستشان حداقل می باشد.
چه اعمالی برای بهبود آفتاب سوختگی کودک می توانید انجام دهید؟
شما می توانید این 5 راهکار برای کاهش ناراحتی های ناشی از آفتاب سوختگی ملایم را انجام دهید:
- اول، به کودکتان آب یا آبمیوه 100% طبیعی بدهید.
- دوم، از آب خنک( و نه یخ) برای احساس بهتر در موضع استفاده نمایید.
- سوم، با مشورت پزشک می توانید از مسکن مثل استامینوفن استفاده کنید.
- چهارم، تنها در صورت تجویز پزشک می توانید از پمادهای سوختگی استفاده کنید.
- پنجم، تا زمان بهبود کامل، کودکتان را در معرض آفتاب قرار ندهید.