انواع جوش صورت و راهکارهایی معجزه آسا برای درمان آن
جوش معمولا به دلیل نوسانات هورمونی در دوران نوجوانی پدیدار می شود اما بزرگسالان نیز می توانند جوش را تجربه کنند. آمار نشان می دهد که حدود ۱۷ میلیون آمریکایی جوش دارند و این امر به یکی از شایع ترین شرایط پوستی در کودکان و بزرگسالان تبدیل شده است.
منافذ مسدود شده پوستی باعث ایجاد جوش می شوند. دلایل بسته شدن منافذ پوست عبارتند از:
- اول، تولید بیش از حد چربی (سبوم).
- دوم، باکتری ها.
- سوم، هورمون ها.
- چهارم، سلول های مرده پوست.
- پنجم، موهای درون پوست.
جوش صورت چگونه شکل می گیرد ؟
جوش صورت از سری مشکلات شایع در سنین نوجوانی است که معمولا به دلیل جمع شدن سلول های مرده پوست و چربی در منافذ پوستی در اطراف فولیکول های مو ایجاد می شود. افراد مختلف ممکن است این جوش ها را به صورت سرسیاه، سرسفید یا التهابی تجربه کنند، به خصوص اگر در نواحی گونه ها، پیشانی و چانه دیده شود. در سنین بزرگسالی نیز می توان انواع مختلف آن را مشاهده کرد که ممکن است ناشی از عواملی مانند تغییرات هورمونی در اثر بارداری یا زایمان، برخی بیماری ها یا مراقبت نادرست از پوست باشد. در ادامه هریک از انواع جوش را بررسی خواهیم کرد و با بیان دلایل ایجاد آن ها راهکاری برای درمانشان ارائه خواهیم داد.
انواع جوش:
به طور کلی می توان جوش ها را در دو دسته التهابی و غیرالتهابی طبقه بندی نمود. جوش های سر سفید و سر سیاه از انواع جوش های غیرالتهابی هستند. درمان این نوع جوش ها نسبت به جوش های التهابی آسان تر بوده و روش های خانگی و بدون نسخه نیز می تواند آن ها را درمان کند. انواع دیگر جوش ها مانند پاپول، پاسچول، ندول و کیست از انواع التهابی هستند که درمان آن ها دشوارتر و زمانبر است.
اول، جوش های سر سیاه:
این نوع جوش ها بر روی سطح پوست، سیاه به نظر می رسند و به دلیل مسدود شدن فولیکول مو با چربی یا سلول های مرده پوست ایجاد می شوند. این نوع جوش که به نام کومدون باز شناخته می شود، معمولا به صورت نقاط کوچک سیاه بر روی پوست دیده می شود. دانه های این نوع جوش روی سطح پوست باز هستند و پوست اطراف آن نیز معمولا سیاه رنگ و حالتی طبیعی دارد و دردناک نیست. رنگ سیاه این جوش ها ناشی از گرفتگی فولیکول های مو است. جوش های سر سیاه را می توان با فشار دادن از بین برد. اما توصیه می شود که این کار را امتحان نکنید. زیرا این کار باعث زخم شدن پوست و درنهایت باقی ماندن جای جوش خواهد شد.
دوم، جوش های سرسفید:
جوش های سرسفید از رایج ترین انواع آکنه هستند که معمولا در اثر مسدود شدن منافذ پوست ایجاد می شوند. مسدود شدن منافذ می تواند به دلیل چرب شدن بیش از اندازه پوست، وجود باکتری، افزایش سلول های مرده پوستی یا تغییرات هورمونی رخ دهد. به هرحال دلیل بسته شدن منافذ هرچه که باشد نتیجه آن ایجاد جوش های سرسفید در نواحی مختلف بدن در سنین مختلف است.
این جوش ها که به نام کومدون بسته نیز شناخته می شوند، معمولا بر روی منافذ بسته شده پوست به صورت یک برجستگی سفید دیده می شوند و چرکی هستند. اطراف این نوع جوش ها معمولا قرمز رنگ است و ممکن است کمی دردناک باشند. پوست اطراف جوش نیز ممکن است کمی سفت یا چروک به نظر برسد. نکته مهم این است که راه حل از بین بردن این جوش ها فشار دادن آن ها و خارج کردن چربی یا چرک موجود در آن ها نیست. این کار تنها منجر به زخم شدن جای جوش و باقی ماندن آن شده و تاثیری در باز شدن منافذ پوست و جلوگیری از بروز مجدد آن ها ندارد.
سوم، پاسچول ها یا جوش های چرکی:
این نوع جوش ها برجستگی های بزرگ و قرمز رنگی هستند که مرکز آن ها سفید یا زرد است. همین مرکز سفید و زرد در کنار پوست قرمز و ملتهب اطراف جوش ها نشان دهنده ی چرکی بودن پاسچول ها می باشد. این جوش ها بیشتر در قفسه سینه، صورت یا کمر مشاهده می شوند و علت بروز آن ها آلوده شدن منافذ بسته شده پوست در اثر جمع شدن سلول های ایمنی و باکتری یا تغییرات هورمونی است.
این جوش ها نیز نظیر پاپول ها حالتی زیرپوستی دارند با این فرق که سر چرکین آن ها از پوست بیرون زده است. در صورتی که این جوش ها را فشار داده و چرک آن ها را خارج کنید، باکتری ها بر روی سطح پوست گسترش پیدا کرده و آسیب ایجاد شده بیشتر خواهد شد. بنابراین توصیه می شود که خودتان از فشار دادن آن ها خودداری کنید و تخلیه آن را به پزشک متخصص بسپارید. زیرا فشار دادن این جوش ها توسط خود شما باعث ایجاد زخم یا ایجاد لکه های تیره بر روی پوست خواهد شد.
چهارم، پاپول ها:
جوش های پاپول برجستگی های کوچک و قرمز یا صورتی رنگی هستند که بر اثر بسته شدن منافذ پوست با سلول های مرده یا چربی ایجاد می شوند. جوش پاپول در زیر سطح پوست ایجاد می شود و محل آن به نظر سفت و برآمده می آید. این جوش ها معمولا دارای باکتری هایی به نام کاتی باکتریوم هستند که در صورت فشار دادن جوش از آن بیرون زده و به داخل پوست اطراف نفوذ خواهد کرد. در نتیجه فشار دادن این جوش ها و خارج کردن مواد آن ها می تواند باعث بیشتر شدن آن ها و ایجاد آسیب در پوست اطراف شوند.
پاپول ها جوش های چرکی نیستند اما باکتری های موجود در آن ها ممکن است ضایعات ملتهبی را در پوست ایجاد کند. همچنین زیاد شدن آن ها می تواند نشان دهنده وجود آکنه متوسط یا شدید باشد که نیاز به درمانی طولانی تر و قوی تر خواهد داشت. پاپول ها وقتی ایجاد می شوند که جوش هاى سر سیاه و یا جوش های سر سفید آن قدر تحریک و ناراحتى ایجاد کنند که باعث اسیب پوست اطراف خود و بروز التهاب شوند.
پنجم، ندول ها یا گره ها:
جوش های ندولار یا ندول ها برجستگی های گوشتی، سفت و قرمز رنگی هستند که در عمق پوست ایجاد می شوند. این برجستگی ها معمولا دردناک و ملتهب هستند و در اثر وجود باکتری کاتی باکتریوم در پوست ایجاد می شوند. در حقیقت این باکتری باعث مسدود شدن منافذ پوستی شده و به سلول های عمق پوست آسیب می رساند. این نوع جوش ها معمولا با عفونت نیز همراه هستند و به همین علت می توان آن ها را از انواع جوش های وخیم دانست که می توانند لک یا زخم های ماندگار بر روی پوست ایجاد نماید. بنابراین برای درمان آن ها حتما باید با پزشک متخصص خود مشورت نمایید. زیرا درمان های خانگی و بدون نسخه قدرت کافی برای از بین بردن آن ها را ندارند.
ششم، کیست ها:
جوش کیستیک شدید ترین نوع جوش است که با عفونت در اعماق پوست همراه خواهد بود. کیست ها معمولا بسیار بزرگ، قرمز، ملتهب و دردناک بوده و چرک زیادی دارند. این نوع جوش ها ممکن است به رنگ سفید نیز بر روی سطح پوست دیده شوند. البته برجستگی های کیست از ندول نرم تر است و این موضوع به دلیل وجود چرک فراوان در آن ها است. اما این نوع جوش آسیب زننده تر است، چرا که اغلب ترکیده و تخلیه چرک های آن باعث آلودگی پوست اطراف و بیشتر شدن آسیب می شود.
تفاوت جوش خفیف، متوسط و شدید چیست؟
اگر تعداد جوش های سرسفید یا سرسیاه در بدن شما کمتر از بیست، تعداد برجستگی های ملتهب کمتر از پانزده و تعداد ضایعه های برجسته قرمز و ملتهب کمتر از سی عدد باشد، شما در دسته افراد با جوش های خفیف قرار می گیرید. جوش های خفیف معمولا با روش های خانگی و داروهای موضعی درمان می شوند و نیازی به مراجعه طولانی مدت برای درمان ندارند.
تعداد ۲۰ تا ۱۰۰ جوش سرسفید یا سرسیاه، ۱۵ تا ۵۰ برجستگی ملتهب و ۳۰ تا ۱۲۵ ضایعه کلی برجسته و ملتهب نشان می دهند که شما با عارضه جوش متوسط درگیر هستید. متخصصان پوست برای درمان این نوع جوش ها از درمان های کلینیکال استفاده می کنند. درمان این نوع جوش ها ممکن است تا چند هفته طول بکشد و حتی گاهی تا قبل از درمان کامل علائم از آنچه هست بدتر شود.
جوشهای شدید یا ندولوکیستیک در اثر وجود کیست ها یا ندول های زیادی ایجاد می شوند. این جوش ها ممکن است قرمز یا حتی کبود باشند و جای زخم ایجاد کنند. هرچه زودتر برای درمان جوش های شدید به پزشک متخصص مراجعه کنید، آسیب ایجاد شده در پوست شما کمتر خواهد شد. ضمن اینکه پزشک می تواند بنا به تشخیص خود از داروهایی استفاده کند که التهاب و درد را کمتر کرده و فرایند درمان را سرعت دهد.
دلایل ایجاد جوش ها:
دلیل اصلی ایجاد جوش در هر جایی از بدن بسته شدن فولیکول های مو است. این فولیکول ها ممکن است با چربی یا سلول های مرده پوست مسدود شده یا به دلایل هورمونی بسته شوند. شایع ترین دلیل بسته شدن فولیکول های مو افزایش بیش ازاندازه سبوم (چربی طبیعی پوست) بوده که به صورت جوش نمایان می شوند. اما عوامل دیگری نیز می توانند باعث بروز جوش در بخش های مختلف بدن شوند که در ادامه درباره آن ها بیشتر توضیح خواهیم داد.
اول، استفاده از لوازم آرایشی نامرغوب یا فاسد شده:
استفاده از مواد آرایشی نامرغوب می تواند منافذ پوست شما را مسدود کند و باعث ایجاد جوش شود. البته در برخی از موارد ممکن است ناسازگاری مواد آرایشی با نوع پوست نیز باعث ایجاد جوش در صورت شما شود. بنابراین بهتر است از کرم های آرایشی متناسب با نوع پوست خود استفاده نمایید. همچنین در زمان خرید به تاریخ انقضای مواد آرایشی نیز دقت کرده و هرگز از موادی که تاریخ انقضای آن ها گذشته استفاده نکنید. ضمن اینکه برای پاک کردن آرایش خود حتما از مواد پاک کننده مناسب استفاده کنید تا رطوبت پوست شما را حفظ کرده و اثرات مواد آرایشی را به طور کامل از بین ببرند.
دوم، وجود برخی بیماری ها و استفاده از داروهای خاص:
معمولا داروهای هورمونی یا داروهای مربوط به مشکلات اعصاب و روان می توانند باعث ایجاد جوش بر روی هر نقطه از بدن شوند. همچنین وجود برخی بیماری ها نیز می تواند باعث بروز جوش در صورت، بازوها، سینه یا کمر شوند. در برخی موارد نیز جوش های باسن نشان دهنده مشکلات هورمونی به خصوص در مردان است.
سوم، سیگار و قلیان:
یکی از شایع ترین دلایل ایجاد جوش در بزرگسالان استفاده از سیگار و قلیان است.
چهارم، رژیم غذایی نامناسب:
استفاده از غذاهای چرب و شیرین می تواند باعث ایجاد جوش در نواحی مختلف بدن شما شود. اگر ازجمله افرادی هستید که غذا های آماده و فست فود زیاد می خورید، به شیرینی و قند علاقه فراوانی دارید و شکلات را از برنامه غذایی خود حذف نخواهید کرد، باید منتظر سر رسیدن جوش ها باشید. ضمن اینکه مصرف برخی غذاهای حساسیت زا نیز می تواند باعث ایجاد جوش در صورت یا دیگر نواحی بدن شود. این جوش ها معمولا موقتی بوده و اگر آن ها را دست کاری نکنید خیلی زود از بین خواهند رفت.
پنجم، آلودگی های محیطی:
معمولا آلودگی به خودی خود باعث ایجاد جوش نخواهد شد. اما اگر این آلودگی از طریق یک زخم باز یا جای جوش به داخل پوست نفوذ پیدا کند می تواند باعث بدتر شدن جوش و التهاب شود.
ششم، مشکلات زنانه:
احتمال ایجاد جوش در زنان با سن بالاتر بیشتر از مردان بزرگسال است. زیرا مشکلات و تغییرات هورمونی در زنان بیشتر از مردان است. معمولا مواردی نظیر عادت ماهانه، بارداری و زایمان یا برخی بیماری های زنانه نظیر سندرم تخمدان پلی کیستیک از دلایل اصلی ایجاد جوش در زنان بزرگسال است.
هفتم، استرس:
اگر همواره در موقعیت های پراسترس به سر می برید باید منتظر ایجاد جوش باشید. در شرایط استرس زا هورمون کورتیزول افزایش یافته و درنتیجه غدد پوستی تحریک شده و سطح چربی پوست بالا می رود.
هشتم، عدم رعایت بهداشت و نظافت پوست:
درصورتیکه از پوست خود به درستی مراقبت نکنید، جوش اولین عارضه ای است که برای شما ایجاد خواهد شد. منظور از رعایت بهداشت شست و شوی پوست بعد از استفاده از لوازم آرایشی، قرار گرفتن در معرض آلودگی یا تعریق پس از ورزش است. این عوامل به باز نگه داشتن منافذ پوست و اکسیژن رسانی به سلول ها کمک کرده و از بروز جوش جلوگیری می کند.
نهم، عوامل ژنتیکی:
تحقیقات علمی نشان می دهد که ژنتیک نیز از عوامل موثر بر ایجاد جوش است. بنابراین اگر پدر یا مادر شما هر دو جوش یا آکنه دارند، احتمال ابتلا به جوش نیز در شما بالا رود.
دهم، تغییرات هورمونی در نوجوانی:
جوش از شایع ترین مشکلات پوستی در نوجوانی است. نامتعادل بودن هورمون ها یا افزایش ناگهانی آن ها می تواند باعث تحریک غدد چربی پوست و افزایش تولید سبوم و درنتیجه ایجاد جوش شود.
راهکارهای درمان خانگی برای جوش صورت:
درمان های خانگی معمولا قوی نیستند و نمی توانند تاثیرات شگفت انگیزی ایجاد کنند. اما پزشکان متخصص استفاده از آن ها را برای افرادی که به جوش های خفیف و غیرالتهابی نظیر جوش های سرسفید یا سرسیاه مبتلا هستند توصیه می کنند. در ادامه این بخش برخی از رایج ترین درمان های خانگی را که توسط پزشکان متخصص تایید شده است بیان می کنیم.
اول، استفاده از یخ:
یخ زمانی می تواند موثر باشد که جوش ها به تازگی سر از پوست درآورده باشند و هنوز عفونی یا ملتهب نشده باشند. استفاده از یخ می تواند غدد چربی پوست را منقبض کرده و از ترشح بیش از اندازه سبوم جلوگیری کند. توجه کنید که نباید یخ را به طور مستقیم و به مدت طولانی روی پوست قرار دهید. حتما یخ را درون تکه ای پارچه قرار دهید و آن را چند ثانیه روی جوش های خود نگه دارید. انجام این کار به صورت مداوم در طول روز، جوش ها را بعد از یک یا دو روز از بین می برد.
دوم، خمیردندان:
خمیردندان درمانی موثر برای جوش هایی است که تازه ظاهر شده اند. اگر از آن پس از قرار دادن یخ بر روی پوست استفاده کنید، تاثیر آن بیشتر هم خواهد شد. توجه نمایید که خمیر دندان های ژله ای، رنگی و سفید کننده برای این کار مناسب نیستند. قبل از خواب مقداری خمیردندان بر روی پوست خود قرار دهید و اجازه دهید که تا صبح بماند. بعد از بیدار شدن پوست را با آب سرد بشویید. تکرار این کار در طول روز می تواند اثرگذاری خمیردندان را بیشتر هم بکند.
سوم، بخور صورت:
بخور گرم باعث باز شدن منافذ پوستی می شود. در نتیجه عوامل آلوده کننده ای که این منافذ را بسته اند از بین برده و پوست شما را نیز شفاف تر از قبل خواهد کرد. تنها باید توجه داشته باشید که به مدت طولانی در معرض بخور گرم قرار نگیرید. چرا که این موضوع می تواند باعث ایجاد سوختگی در پوست شما شود. همچنین پس از انجام بخور حتما از کرم مرطوب کننده استفاده کنید.
چهارم، روغن درخت چای:
این روغن می تواند جوش های سرسفید را خشک کند و آن ها را از بین ببرد. همچنین این روغن با از بین بردن میکروب ها مشکلات پوستی شما را برطرف می سازد. اگر از این روغن به همراه ژل آلوئه ورا استفاده کنید، آن را به دارویی معجزه آسا تبدیل کرده اید. در زمان استفاده ، روغن را روی محل جو شها مالیده و بعد از گذشت ۲۰ دقیقه صورت خود را بشویید. توجه کنید که این روغن دارای خاصیت خشک کنندگی است. بنابراین استفاده از آن برای پوست های حساس و خشک به هیچ عنوان توصیه نمی شود.
پنجم، استفاده از ماسک های حاوی عسل:
عسل مادهای مقوی و ضد عفونی کننده است که می تواند عوامل میکروبی و آلوده کننده پوست را از بین ببرد. برای از بین بردن جوش ها استفاده از خود عسل به صورت مستقیم و نیز استفاده از ماسک های حاوی عسل می تواند بسیار موثر باشد. اگر از خود عسل استفاده می کنید، پنبه ای استریل را به عسل آغشته کرده و آن را حدود ۳۰ دقیقه روی پوست خود بگذارید. پس از آن پوست خود را با آب ولرم بشویید. از بهترین و موثرترین ماسک های حاوی عسل نیز می توان به ماسک عسل و دارچین اشاره کرد.
ششم، استفاده از آبلیمو:
آبلیمو را می توان یک میکروب کش طبیعی دانست که تاثیر بسیاری بر بهبود جوش های صورت و همچنین جلوگیری از بروز مجدد آن ها دارد. توجه داشته باشید که اگر جوش های صورت شما ملتهب شده باشند یا باز هستند استفاده از آبلیمو می تواند باعث ایجاد سوزش یا درد شود. برای استفاده از آبلیمو یک پنبه استریل را به آن آغشته کرده و روی جوش خود قرار دهید. این کار را قبل از خواب انجام دهید و اجازه دهید که پنبه آغشته به آبلیمو تا صبح روی پوست شما باقی بماند.
هفتم، راهکارهای درمان کلینیکی جوش صورت:
درمانهای کلینیکی درمانهایی قدرتمندتر هستند که می توانند بر روی انواع وخیم تر جوش مانند کیست ها، ندول ها، پاپول ها و پاسچول ها اثر بگذارند. در این روش ها پزشک شما را معاینه کرده و بسته به شدت جوش های شما و نوع آن ها درمان مناسب را به شما پیشنهاد خواهد کرد. البته این درمان برای جوش های غیرالتهابی نیز قابل استفاده است و می تواند بهبود آن ها را سرعت بخشد.
هشتم، درمان جوش های غیرالتهابی:
پزشک معالج برای درمان جوش های سرسفید یا سرسیاه از درمان های موضعی استفاده می کند. این درمان ها ممکن است تنها روی خود جوش ها متمرکز شوند یا بر روی همه صورت انجام بگیرند. مواد مورد استفاده در این درمان ها نیز معمولا حاوی گوگرد، اسید سالیسیلیک یا پراکسید بنزوئیل است. در میان این مواد بنزوئیل پراکسید موثرترین گزینه و گوگرد از خفیف ترین آن ها است. اسید سالیسیلیک نیز به جلوگیری از بازگشت مجدد جوش های غیرالتهابی کمک فراوانی می کند. ازجمله مواد موثر دیگر در درمان جوش های غیرالتهابی، رتینوئید های موضعی حاوی ویتامین A نظیر رتینول، آداپالن و ترتینوئین هستند. این مواد باعث از بین بردن چربی ها و سلول های جمع شده در منافذ پوستی شده و آن ها را باز می کنند. این داروها را می توان از موثرترین داروهای موضعی برای درمان آکنه دانست.
نهم، درمان پاسچول ها:
با استفاده از گزینه های درمانی پیشنهادی برای پاپول ها می توان پاسچول ها را نیز برطرف نمود. البته در این مورد به دلیل شدت بیشتر و وجود چرک استفاده از آنتی بیوتیک های ضد باکتری بیشتر توصیه می شود.
دهم، درمان کیست ها:
درمان کیست کار بسیار مشکلی است اما غیرممکن نیست. پزشکان برای درمان این مورد از داروهایی نظیر ایزوترتینوئین، رتینوئیدهای خوراکی، آنتیبیوتیکها نظیر تتراسایکلین، مینوسایکلین، داکسی سایکلین یا اریترومایسین، قرصهای ضدبارداری یا اسپیرونولاکتون ها استفاده می کنند. توجه کنید که اسپیرونولاکتون همچون قرص های ضد بارداری تنها برای درمان کیست ها در زنان و نه مردان به کار می روند. کاهش سطح آندروژن توسط این دارو ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در مردان شود. ممکن است بنا به تشخیص پزشک برای از بین بردن کیست ها به چند نوع دارو نیاز داشته باشید. در برخی موارد برای درمان مستقیم و سریع تر التهابات از تزریق استروئید به کیست ها استفاده می شود.
یازدهم، درمان ندول ها:
ازآنجایی که ندول ها در زیر سطح پوست قرار دارند، نمی توان برای درمان آن ها از درمان موضعی استفاده کرد. پزشک معمولا در این موارد دارو های حاوی بنزوئیل پراکسید یا اسید سالیسیلیک، آنتیبیوتیکهای قوی ضد باکتری، رتینوئیدها و قرص های ضد بارداری را توصیه می کند. اگر استفاده از داروها موثر واقع نشود، پزشک ندول ها را با دست تخلیه کرده یا از لیزر برای لایه برداری شیمیایی استفاده می کند.
دوازدهم، درمان پاپول ها:
پزشکان برای درمان پاپول از بنزوئیل پراکسید استفاده می کنند. این ماده دارای فعالیت ضد باکتریایی بوده و می تواند باکتری های ایجاد کننده پاپول را از بین ببرد. برخی پزشکان برای درمان جوش های التهابی از رتینوئید های موضعی، آنتی بیوتیک ها یا قرص های ضد بارداری استفاده می کنند. البته توجه کنید که قرص های ضد بارداری اکثراً برای بانوانی تجویز می شود که جوش های آن ها تنها در دوران قاعدگی خود را نشان می دهند. این قرص ها با کاهش سطح آندروژن به کاهش تولید روغن کمک کرده و در نتیجه جوش ها را از بین خواهد برد.