درباره ی هیپرپیگمانتاسیون چه می دانید؟
توسط
هیپرپیگمانتاسیون یا هایپرپیگمنتیشن یک اصطلاح پزشکی بوده که به معنای تیره شدن پوست در برخی از نواحی پوست بدن می باشد.این تیرگی ها به دلایل مختلفی بر روی پوست بدن ظاهر می شوند. در بیشتر مواقع علت اصلی بروز چنین عارضه ای، افزایش میزان تولید ملانین در بدن می باشد که یک رنگدانه پوستی به حساب می آید و می تواند ناشی از زخم های آکنه، نوسانات هورمونی و آسیب های خورشیدی باشد.
هیپرپیگمانتاسیون یک مشکل خاص پوستی می باشد که در آن پوست فرد در نواحی خاصی تیره می شود. این عارضه معمولاً با آسیب و خطر خاصی همراه نیست؛ اما در برخی موارد ممکن است نشان دهنده ی یک بیماری خاص در فرد باشد که باید به پزشک مراجعه و مورد درمان قرار گیرد. بیشتر افراد با دیدن این لکه های تیره بر روی ظاهر پوست و بدن خود دچار آشفتگی و استرس می شوند.
انواع هیپر پیگمانتاسیون پوست را بشناسید:
لکه های خورشیدی:
این لکه ها که به اصطلاح به آن ها لکه های کبدی یا لنتیجین خورشیدی نیز گفته می شوند، بر اثر قرار گرفتن بیش از حد در معرض آفتاب و بالا رفتن سن به وجود می آیند. لکه های خورشیدی بیشتر در قسمت های صورت و دست ها که بیشتر از بقیه اعضا در معرض آفتاب قرار دارند، ظاهر می شوند.
ملانین پوست، انرژی اشعه ی فرا بنفش خورشید را به خود جذب می کند تا در تابش آفتاب از پوست محافظت کند. ملانین در واقع روشی طبیعی، برای محافظت از پوست شناخته شده است. این فرآیند ممکن است قسمت هایی از پوست را که از قبل دچار این لکه ها بوده را نیز تیره کند.
ملاسما
علت به وجود آمدن این عارضه تاکنون شناخته نشده است؛ اما گفته های زیر نیز وجود دارد: ملاسما ناشی از تغییرات هورمونی بوده و ممکن است در دوران بارداری نیز ایجاد شوند. ملاسما می تواند در هر ناحیه از بدن ظاهر شود؛ اما بیشتر روی شکم و صورت می توان آن ها را مشاهده کرد.
هیپر پیگمانتاسیون بعد از التهاب:
این لکه ها می توانند بر اثر آسیب یا جراحت پوست ایجاد شوند. لازم است بدانید که تیرگی پوست در برخی موارد موقتی می باشد همانند تیرگی پوست در دوران بارداری یا هنگام استفاده از قرص های ضد بارداری. در برخی از موارد این لکه های پوستی با کمک دارو یا لیزر درمان می شوند. انواع دیگر لک ها را نیز با تغییر دارو یا تغییرات هورمونی می توان از بین برد. تیره شدن پوست نشانه یک بیماری خطرناک و مرگبار نیست؛ با این حال در برخی موارد می توان آن ها را درمان کرد. اگر به طور همزمان علاوه بر ابتلا به تیرگی پوست، دچار بی اشتهایی، افسردگی یا یبوست ناگهانی هستید، با هر چه سریع تر به یک متخصص مراجعه نمایید.
بیشتر بخوانید: راهکار های خانگی درمان افتادگی پوست صورت با ماساژ و ماسک
چه عواملی سبب به وجود آمدن لکه های تیره پوستی می شود؟
شایع ترین علت به وجود آمدن این لکه ها ناشی از نور خورشید بر روی پوست است؛ اما عوامل موثر دیگری نیز وجود دارد که شامل موارد زیر می باشد:
- اول، هورمون های بارداری.
- دوم، سوختگی پوست.
- سوم، مقاومت به انسولین.
- چهارم، مصرف بعضی از داروهای خاص مانند داروهای شیمی درمانی.
چه علائم دیگری ممکن است با هیپرپیگمانتاسیون دیده شوند؟
این تیرگی های پوست ممکن است علایم دیگری نیز داشته باشند؛ با توجه به بیماری زمینه ای اختلال یا بیماری دیگر، این علائم متفاوت اند. شرایطی که ممکن است به طور مداوم روی پوست تاثیر بگذارند، سیستم های دیگر بدن را نیز درگیر خواهند کرد.
تیرگی پوست ممکن است با علائم دیگری نیز همراه باشد از جمله:
- اول، قرمزی، گرمی یا تورم.
- دوم، خارش پوست.
- سوم، پوسته پوسته شدن یا لایه لایه شدن پوست.
- چهارم، احساس سوزش. این حس زمانی اتفاق می افتد که پوست در معرض مواد شیمیایی قرار بگیرد و به آن واکنش نشان دهد.
- پنجم، علائمی که از یک مشکل جدی خبرمی دهد.
- ششم، در مواقعی این لکه های پوستی ممکن است با علائمی ظاهر شوند که نشانه ی یک مشکل یا بیماری جدی باشد. در این موارد مشکل باید توسط متخصص بررسی شود.
اگر قسمت هایی از پوست تان تیره شده و همزمان علائم خطرناک دیگر را دارید به سرعت با یک پزشک مشورت نمایید:
- اول، بی اشتهایی و کاهش وزن غیرمنتظره ای که با افزایش اشتها همراه باشد.
- دوم، خستگی.
- سوم، نوسانات فشار خون.
- چهارم، درد مفاصل.
- پنجم، ادرار بیش از حد و عطش فراوان.
- ششم، افسردگی یا تحریک پذیری و تغییر اخلاق.
- هفتم، یبوست.
- هشتم، درد در سمت راست شکم.
- نهم، قاعدگی نامنظم و کاهش میل جنسی.
- دهم، اسهال.
چه چیزهایی سبب به وجود آمدن هیپرپیگمانتاسیون یا لکه های تیره پوستی می شود؟
همانطور که گفته شد یکی از دلایل اصلی به وجود آمدن این لکه های پوستی تیره، تولید بیش از حد ملانین است.عوامل مختلف میزان ملانین بدن را تغییر می دهند. یکی ازدلایل تیرگی پوست آسیب اشعه فرابنفش بوده که ناشی از نور آفتاب می باشد. افزون بر این تیره شدن پوست ممکن است ناشی از اختلال مادرزادی یا هورمونی، تغییر هورمونی و واکنش آلرژیک باشد.
برخی از دارو های خاص نیز ممکن است سبب هیپرپیگمانتاسیون شوند. به گفته ی دانشمندان ممکن است این عارضه ناشی از عوارض جانبی مصرف برخی از داروهای شیمی درمانی باشد.
اول، دلایل ژنتیکی هیپرپیگمانتاسیون:
این تیرگی ها ممکن است ژنتیکی ویا براثر اختلالات مادرزادی به وجود آیند؛ از جمله:
- اول، اختلال ژنتیکی ترمیم DNA.
- دوم، لکه هایی با رنگ قهوه ای روشن و یا قهوه ای تیره روی پوست هستند که از بدو تولد وجود دارند.
- سوم، یک ناهنجاری نادر می باشد که با تظاهرات پوستی، عصبی، چشمی و دندانی همراه بوده و بیشتر در زنان دیده می شود.
- چهارم، نوعی مشکل پوستی که طی آن پوست قسمت هایی مانند زیر بغل، کشاله ران و گردن ضخیم تر و تیره تر می شوند.
دوم، دلایل هورمونی هیپرپیگمانتاسیون:
تغییرات هورمونی نیز می توانند یکی از دلایل ایجاد این لکه های پوستی باشند. برخی از این تغییرات عبارتند از:
- اول، بارداری.
- دوم، پرکاری تیروئید.
- سوم، نارسایی غدد فوق کلیوی در تولید هورمون.
- چهارم، وجود سطوح بالای کورتیکو استروئید ها در خون.
- پنجم، داروهای ضد بارداری خوراکی.
بیشتر بخوانید: درمان ترک های پوستی زمان بارداری
سوم، دلایل محیطی هیپرپیگمانتاسیون:
این لکه های تیره پوستی ممکن است بر اثر قرار گرفتن در معرض عوامل خارجی محیطی ایجاد شود از جمله:
- اول، مواد شیمیایی و سمی.
- دوم، نور خورشید.
چهارم، دلایل دیگر هیپرپیگمانتاسیون یا لکه های پوستی:
سایر دلایل این تیرگی پوستی به شرح زیر می باشد:
- اول، کک و مک.
- دوم، هموکروماتوز.
- سوم، بیماری پوستی دیابتی که شامل لکه های قهوه ای روشن پوست بوده که به علت دیابت بر روی پوست ایجاد می شوند.
- چهارم، تینه آ ورسی کالر.
- پنجم، عفونت قارچی پوستی.
- ششم، مالاسزیا فورفور.
پنجم، دلایل جدی یا کشنده بر اثر لکه های تیره پوستی یا هیپرپیگمانتاسیون:
در برخی از موارد، تیرگی پوستی یا لکه های پوست ممکن است نشانه ی یک بیماری جدی یا حتی کشنده برای فرد باشد. بیماری های زیر از این دسته می باشند:
- اول، هموکروماتوز که از وجود بیش از حد آهن در بدن فرد تشکیل می شود.
- دوم، بیماری آدیسون که از نارسایی غدد فوق کلیوی در تولید هورمون به وجود می آید.
راه های درمانی هیپرپیگمانتاسیون:
روش های درمانی زیادی برای از بین بردن لکه های تیره پوستی یا هیپرپیگمانتاسیون وجود دارند که هر کدام دارای عملکرد متفاوتی می باشند.
اول، میکرودرم ابریژن:
استفاده از این روش فقط اپیدرم یا سطح پوست را تحت تاثیر قرار می دهد. در این روش از دستگاه های خاصی استفاده می شود که با سطح پوست در تماس از لایه های سطحی پوست برداشته شده و ممکن است درمان آن چندین جلسه به طول انجامد.
دوم، درم ابریژن:
در این روش لایه بیرونی پوست برداشته و ساییده شده؛ اما اثر آن قسمت هایی از درمان را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. درم ابریژن یک روش تهاجمی تر از میکرودرم ابریژن می باشد و چین و چروک ها لکه های زخم های بیشتری را به میزان قابل توجهی از بین می برد؛ بنابراین ممکن است درم ابریژن به خونریزی منجر شود، در حالی که میکرودرم ابریژن موجب خونریزی نخواهد شد.
سوم، استفاده از کرم های روشن کننده:
استفاده از این کرم ها، یک درمان بدون نسخه برای درمان تیرگی های پوستی می باشد. این کرم ها دارای ترکیبات خاصی هستند که باعث کاهش رنگدانه های پوستی می شوند. این کرم های روشن کننده، معمولاً یک یا دو بار در روز مورد استفاده قرار می گیرند و به مرور زمان به روشن شدن پوست شما کمک می کنند.
چهارم، لایه برداری پوست توسط لیزر:
در این روش از اشعه های لیزر برای کاهش هیپرپیگمانتاسیون یا همان لکه های تیره پوستی استفاده می شود. لایه برداری پوست با لیزر به صورت تهاجمی و غیر تهاجمی انجام می شود. تفاوت این دو روش آن است که در روش تهاجمی، لایه هایی از پوست برداشته می شوند؛ اما در روش غیر تهاجمی پوست را هدف قرار می دهند تا تولید کلاژن را در آن افزایش دهند، لیزرهای تهاجمی قوی تر از لیزرهای غیر تهاجمی هستند و ممکن است عوارض جانبی بیشتری را به همراه داشته باشند.
پنجم، استفاده از اسید های لایه بردار و مفید برای پوست:
این اسید های مفید برای پوست باعث لایه برداری و برداشتن سلول های مرده روی پوست می شوند. بعد از انجام عمل لایه برداری، سلول های جدید و زنده جایگزین سلول های مرده پوست می شود که این فرآیند به یکنواخت شدن رنگ پوست و صاف شدن آن کمک می کند. بعضی از این اسید های پرکاربرد پوستی شامل کوجیک اسید، اسید سالیسیلیک، آزلائیک اسید و اسید آسکوربیک یا ویتامین سی هستند که برای درمان های موضعی به عنوان مواد تشکیل دهنده استفاده می شوند.
ششم، درمان با پالس نوری شدید IPL:
این نوع درمان نیز یک نوع درمان لیزری غیرتهاجمی است. در این روش لیزر باعث افزایش تولید کلاژن بر روی پوست می شود و معمولاً به چندین جلسه نیاز دارد. همچنین استفاده از این روش به کاهش چین و چروک، رگ های واریسی و منافذ باز پوست کمک می کند.
بیشتر بخوانید:فواید مصرف کلاژن پوست و تاثیر کلاژن برای پوست
روش های درمانی طبیعی برای رفع لکه های پوستی:
پیش از شروع هر درمان خانگی باید آگاه شوید که چه چیزی باعث به وجود آمدن این لکه های پوستی شده است. به طور مثال افراد مبتلا به آکنه می توانند پوست بسیار حساسی داشته باشند که می تواند حساس به عفونت و به ویژه در موارد شدید تر باشد. پس بسیار اهمیت دارد از محصولی استفاده نکنید که پوست شما را ناراحت کرده و باعث ایجاد آلرژی و یا حساسیت شود؛ بنابراین پیش از تلاش برای درمان طبیعی با متخصص پوست مشورت کنید.
اول، شیرسرد:
پوست خود را توسط شیر سرد ماساژ دهید.اسید لاکتیک موجود در شیر، پوست را آرام می کند. یک پنبه را داخل شیر سرد بزنید تا پوست صورت و یا بدن خود را هر روز صبح با آن ماساژ دهید و پس از ۱۵ دقیقه بشویید. این کار را هر روز انجام داده تا ببینید پوست تان چه تغییر خواهد کرد.
دوم، ماسک های صورت:
شما می توانید برای از بین بردن این لکه های تیره، بر روی پوست از ماسک های صورت استفاده کنید. این ماسک ها به تدریج به روشن شدن قسمت های تیره یا همان لکه ها کمک کنند.
سوم، میوه و سبزیجات تازه:
مصرف میوه و سبزیجات باعث کمرنگ شدن این لکه های پوستی می شوند. خوردن مقدار کافی سبزیجات و میوه به ویژه لیمو، خیا، گوجه فرنگی به داشتن پوستی سالم کمک می کند. هیچ چیز مانند مواد غذایی تازه به دلیل داشتن ویتامین های مختلف، بر روی سلامت پوست تاثیر گذار نیست.
چهارم، لوسیون و کرم های مناسب برای پوست:
استفاده از لوسیون ها و کرم هایی که دارای فرمول خاص برای درمان لک ها است؛ یک تغییر مثبت دیگری بوده که می توان انجام داد. همچنین توصیه می شود از مارک های معتبر برای درمان لک های دست و صورت استفاده شود.
پنجم، اسکراب و لایه بردار:
اسکراب ها به برداشته شدن سلول های مرده بر روی پوست که باعث بسته شدن منافذ و بدتر شدن لک های آن شود، کمک می کند. لایه بردار هایی که دارای ترکیبات اسید آلفا هیدروکسی هستند نیز در بهبود لکه های تیره تاثیر گذار می باشد.
ششم، از آفتاب دوری کنید:
همان طور که چندین بار گفته شد، مهم ترین تغییر رفتاری شما حضور هر چه کمتر در معرض نور آفتاب و استفاده از کرم های ضد آفتاب می باشد؛ چرا که لکه های پوست در معرض نور خورشید زیاد می شوند. بهتر است برای پیشگیری از کلاه های لبه دار استفاده کنید.
چگونه از به وجود آمدن هیپرپیگمانتاسیون پیشگیری کنیم؟
هرچند در همه موارد نمی شود از این بیماری پیشگیری کرد؛ اما با کمک توصیه های زیر می توانید تا حد زیادی از ایجاد لکه های پوستی جلوگیری کنید:
- اول، لباس هایی بپوشید که از تابش مستقیم خورشید به بدن جلوگیری کند.
- دوم، سعی کنید در گرم ترین ساعات روز یعنی ۱۰ صبح تا ۴ بعد از ظهر در معرض تابش نور خورشید نباشید.
- سوم، استفاده مداوم از کرم ضد آفتاب فراموش نشود.
- چهارم، از مصرف برخی داروهای خاص که باعث بروز هیپرپیگمانتاسیون می شود، پرهیز کنید.
